Μουσεία – λαογραφικές συλλογές

Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας

Βρίσκεται στην περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού της πόλης και αποτελείτο σημαντικότερο οργανωμένο χώρο ενημέρωσης του κοινού για την ιστορική πορεία της περιοχής από την πρώιμη αρχαιότητα έως και τα βυζαντινά χρόνια.

Οι πληροφορίες αναπτύσσονται σε διακριτές εκθεσιακές ενότητες, οι οποίες είναι οργανωμένες σύμφωνα με τιε πλέον σύγχρονες μουσικολογικές αντιλήψεις. Η πρώτη ενότητα του ισογείου αφορά στην ανθρώπινη παρουσία στο Νομό στα προϊστορικά χρόνια. Περιλαμβάνει πληροφορίες για τη γεωμορφολογία της περιοχής, τη χλωρίδα και την πανίδα, καθώς και για τους οικισμούς της Νεολιθικής και της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού στις λεκάνες Αμυνταίου, Φλώρινας και Πρεσπών. Σημαντική θέση στην ενότητα αυτή καταλαμβάνουν τα ευρήματα (αγγεία, εργαλεία, υλικά δόμησης, αντικείμενα οικοτεχνίας κ.λπ.) από τις παλιότερες και πιο πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες στην Τούμπα του Αρμενοχωρίου, ενώ αναλυτικοί πίνακες, ζωγραφικές, σχεδιαστικές και ψηφιακές αναπαραστάσεις περιγράφουν με γλαφυρό τρόπο μια ολοκληρωμένη εικόνα για όλες της πτυχές της ζωής στον οικισμό της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Η δεύτερη και τρίτη αίθουσα του ισογείου φιλοξενούν αντιπροσωπευτικά δείγματα γλυπτικής από διάφορες περιοχές του Νομού. Πρόκειται για έργα τοπικών εργαστηρίων, με χαρακτηριστικότερες τις ανάγλυφες ταφικές στήλες των ρωμαϊκών χρόνων (1ος αι. π.χ. – 4ος αι. μ.Χ.) με μορφές νεκρών που σε κάποιες περιπτώσεις φέρουν επιγραφές με ονόματα θεών. Στην τέταρτη αίθουσα εκτίθεται ένα ψηφιδωτό με γεωμετρικά σχέδια και επιγραφές, το οποίο αποσπάστηκε από δάπεδο κτιρίου των ρωμαϊκών χρόνων (2ο$-3θ5 αι. μ.Χ.) που ανασκάφτηκε στις Κάτω Κλεινές.

Ο όροφος του Μουσείου είναι αφιερωμένος στην παρουσίαση των δύο σημαντικών ελληνιστικών οικισμών της περιοχής, τις Πέτρες και τον Άγιο Παντελεήμονα Φλώρινας. Στις κλειστές προθήκες εκτίθενται αντικείμενα καθημερινής χρήσης, εργαλεία, αγγεία διαφόρων τύπων και μεγεθών, πήλινα ειδώλια θεοτήτων, νομίσματα, αλλά και απανθρακωμένοι σπόροι δημητριακών, ποσότητες ρητίνης, που αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφικές έρευνες στους δύο οικισμούς. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η αναπαράσταση του εσωτερικού ενός δωματίου σπιτιού από τις Πέτρες με το σύνολο της οικοσκευής του, που αποδίδει με τον πλέον κατανοητό τρόπο την εικόνα μιας οικίας των ελληνιστικών χρόνων.

Τέλος, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εκτίθενται έργα βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης, τα οποία προέρχονται από τα μνημεία της περιοχής των Πρεσπών, με καλύτερα σωζόμενες τις τοιχογραφίες από τη Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου.

 

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης & Πινακοθήκη Φλωρινιωτών καλλιτεχνών

Το ενδιαφέρον για τις εικαστικές τέχνες στη Φλώρινα οδήγησε το 1975 στην  ίδρυση του συλλόγου της Στέγης Φιλοτέχνων Φλώρινας, που στη συνέχεια  φρόντισε για τη σύσταση του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης το 1977 και της Πινακοθήκης Καλλιτεχνών Φλώρινας το 1985. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Φλώρινας, στεγάζεται σήμερα στο διατηρητέο κτίριο Εξάρχου, διαθέτει μία αξιόλογη συλλογή που φτάνει τα 450 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής, κυρίως ελλήνων αλλά και ξένων καλλιτεχνών. Τα έργα της συλλογής χρονολογούνται από τη δεκαετία του ’30 ως σήμερα. Τα περισσότερα προέρχονται από τις τρεις τελευταίες δεκαετίες και είναι αντιπροσωπευτικά των τάσεων και των αναζητήσεων που καταγράφονται στην ελληνική τέχνη τον 20ό αιώνα. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους καλλιτέχνες: Γιώργο Ζογγολόπουλο, Βλάση Κανιάρη, Κώστα Κουλεντιανό, Γιάννη Μόραλη, Δημήτρη Μυταρά, Ιάσονα Μολφέοη, Άλκη Πιερράκο, Πολύκλειτο Ρέγκο, Παναγιώτη Τέτση, Κώστα Τσόκλη, Αλέκο Φασιανό, Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα κ.ά. Η συλλογή εκτίθεται τμηματικά, ενώ τακτικά παρουσιάζονται τα καινούρια αποκτήματα. Το Μουσείο σε συνεργασία με έγκυρα εικαστικά κέντρα (Εθνική Πινακοθήκη, Ινστιτούτο Γκαίτε, Γαλλικό Ινστιτούτο κ.ά.) παρουσιάζει περιοδικές θεματικές εκθέσεις, καθώς και ομαδικές και ατομικές εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών και νέων δημιουργών που διατυπώνουν καινοτόμες και πειραματικές προτάσεις καλλιτεχνικής έκφρασης. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στον εκπαιδευτικό και ερευνητικό προσανατολισμό του Μουσείου (εκπαιδευτικά προγράμματα, εικαστική βιβλιοθήκη, αρχείο με αποδελτιωμένο υλικό για τιε εικαστικές εκδηλώσεις στον ελληνικό χώρο, αρχείο με τη δραστηριότητα καλλιτεχνών, έργα των οποίων ανήκουν στη συλλογή του Μουσείου). Το Μουσείο οργανώνει επίσης ημερίδες και διαλέξεις πολλές φορές σε συνεργασία με άλλους πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς.

Η Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας ιδρύθηκε με σκοπό να αναδείξει το έργο του καλλιτεχνικού δυναμικού της πόλης και μέσα από αυτό να προβάλει την ιδιαιτερότητα της καλλιτεχνικής δημιουργίας σ’ αυτήν. Η Πινακοθήκη στεγάζεται από το 1992 σε διατηρητέο κτίριο του ΟΣΕ (1931) στο τέρμα της γραμμής του σιδηροδρομικού σταθμού. Η συλλογή της περιλαμβάνει πάνω από 100 έργα 40 περίπου φλωρινιωτών καλλιτεχνών που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1920 μέχρι σήμερα. Δυστυχώς το διάστημα αυτό δεν είναι επισκέψιμη.

 

Το σπίτι του “Καπετάν Κώττα”

Στον οικισμό Κώττα της Κοινότητας Κρυσταλλοπηγής, βρίσκεται το σπίτι στο οποίο έζησε ο Καπετάν Κώττας. Είναι επισκέψιμο και λειτουργεί ώς Μουσείο.

 

Επισκέψιμες Λαογραφικές Συλλογές

Η πρώην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Φλώρινας και δεκατέσσερις φορείς- ιδιοκτήτες Λαογραφικών Συλλογών του Νομού ίδρυσαν την αστική, μη κερδοσκοπική εταιρία με την επωνυμία «Δίκτυο Συλλόγων Λαογραφίας-Παράδοσης». Σκοπός του Δικτύου η διάσωση, η διατήρηση και η ανάδειξη των πολυπολιτισμικών χαρακτηριστικών, που συνθέτουν τον λαϊκό πολιτισμό της περιοχής και συνδέουν τους σημερινούς κατοίκους του με το πλούσιο παρελθόν τους.

Οι συλλογές αυτές ανά περιοχή είναι:

Η λαογραφική συλλογή του Φ.Σ.Φ. «Ο Αριστοτέλης» Φλώρινας αποτελεί τη μεγαλύτερη λαογραφική συλλογή στην περιφέρεια της Φλώρινας. Η συλλογή παρουσιάζει την αυτονομία μιας μουσειακής περιφερειακής μονάδας με υλικό αντιπροσωπευτικό της λαϊκής τέχνης της περιοχής της Φλώρινας, αριθμώντας 4500-5000 αντικείμενα [όπως γεωργικά και υφαντικά εργαλεία, μουσικά όργανα, ιστορικά αντικείμενα, κ.ά.]. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 23850.22754

Η λαογραφική συλλογή της Λέσχης Πολιτισμού της Φλώρινας είναι ιδιαίτερα αξιόλογη. Στεγάζεται στο νεοκλασικό διατηρητέο κτίριο του πρώην ξενοδοχείου Διεθνές και την διακρίνει μια μουσειολογική αντίληψη τουλάχιστον ωδ προς τη συγκέντρωση του υλικού. Διαθέτει κατά προσέγγιση 2500-3000 αντικείμενα, με έμφαση στη συγκέντρωση αντικειμένων μελισσοκομίας και κηροπλαστικής. Περιλαμβάνει επίσης αξιόλογο φωτογραφικό υλικό της περιόδου του μεσοπολέμου με κατοίκους με τις τοπικές φορεσιές. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 23850.24334

Η λαογραφική συλλογή του Πολιτιστικού Συλλόγου Αρμενοχωρίου βρίσκεται στο παλιό δημοτικό σχολείο και αριθμεί 500 περίπου αντικείμενα λαϊκής τέχνης. Από αυτά ξεχωρίζουν αντικείμενα που σχετίζονται με την κεραμουργία (στην περιοχή λειτουργούσαν παραδοσιακά κεραμουργικά εργαστήρια) και οι παραδοσιακές φορεσιές του Αρμενοχωρίου. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 23850.36548

Η λαογραφική συλλογή του Δήμου Αμυνταίου (δωρεά της Δόμνας Ούντση-Λυπίτκα) περιλαμβάνει αντικείμενα που καλύπτουν ευρύτατο φάσμα του παραδοσιακού πολιτισμού της περιοχής. Στεγάζεται στο Πνευματικό Κέντρο Αμυνταίου και το πιο ενδιαφέρον τμήμα της έκθεση αποτελούν οι πλήρεις παραδοσιακές φορεσιές. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 23860.24245

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι λαογραφική συλλογή του Μορφωτικού Συλλόγου Δροσοπηγής «Η Πρόοδος» που εκτός από τα συνήθη αντικείμενα οικιακού και οικονομικού βίου, περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό εκκλησιαστικών αντικειμένων και ιστορικών -αρχειακών εγγράφων. Ο αριθμός των αντικειμένων κυμαίνεται στις 3500-4000 και βρίσκονται σ’ ένα μικρό τοπικό μουσείο με δύο μικρές εκθεσιακές αίθουσες. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 6974792291

Η λαογραφική συλλογή της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Λαιμού αριθμεί από 250 έως 500 αντικείμενα. Τα αντικείμενα αφορούν στην αλιεία , στην κεραμική, στα γεωργικά εργαλεία, στις ενδυμασίες, κ.ά. και συγκεντρώθηκαν όχι μόνο από τον οικισμό του Λαιμού, αλλά και από τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής Πρεσπών. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 6944418447

Η λαογραφική συλλογή της Κοινότητας Ακρίτα αποτελείται από 200 αντικείμενα λαϊκής τέχνης και μια συλλογή ελληνικών νομισμάτων που χρονολογούνται από την ίδρυση του ελληνικού κράτους. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 23850.54555

Χίλια και πλέον αντικείμενα κοσμούν την λαογραφική συλλογή του πολιτιστικού συλλόγου Βατοχωρίου. Μια τελείως διαφορετική εικόνα του ακριτικού χωριού δίνουν οι παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες της συλλογής, ενώ γεωργικά, κτηνοτροφικά και υλοτομικά εργαλεία καλύπτουν το σύνολο σχεδόν των παραγωγικών δραστηριοτήτων της μικρής αγροτικής κοινότητας. ΤΗΛ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 23850. 45895 και 6973055313.

Η λαογραφική συλλογή του Πισοδερίου αποτελείται από 400 περίπου αντικείμενα, όπως γεωργικά και κτηνοτροφικά εργαλεία, ενδυμασίες, οικιακά σκεύη, κ.α. Στεγάζεται σε διώροφο κτίριο απέναντι από το ναό της Αγίας Παρασκευής. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 23850.23147

Η κοινότητα Νυμφαίου έχει οργανώσει τη δική της Λαογραφική Συλλογή, η οποία στεγάζεται στο νέο Κοινοτικό Μουσείο. Τα αντικείμενα της, κοσμήματα, οθωμανικά έγγραφα, εκκλησιαστικά σκεύη, εργαλεία αργυροχρυσοχοΐας, μεταλλοτεχνίας κ.ά. φτάνουν σε αριθμό τα 2.000 και χάρη στην άριστη διατήρηση τους μπορούμε να μιλήσουμε για πλήρως οργανωμένη μουσειακή έκθεση. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 23860.31382

Η λαογραφική συλλογή του Λεχόβου φτάνει τα 2.500 αντικείμενα, τα οποία αφορούν στην παραδοσιακή ζωή των ανθρώπων του τόπου καθώς και αντικείμενα εκκλησιαστικής τέχνης. Σημαντικά, επίσης, είναι τα εργαλεία και αντικείμενα, που σχετίζονται με την κύρια επαγγελματική ενασχόληση των Λεχοβιτών, την οικοδομική.  ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 2386071355

Μικρή αλλά ξεχωριστή είναι η λαογραφική συλλογή της κοινότητας Ροδώνα. Τα αντικείμενα της δεν ξεπερνούν τα 200-300 και καλύπτουν τις γεωργικές και οικιακές δραστηριότητες των κατοίκων, την ξυλουργική, κ.ά. Στο Ροδώνα επίσης υπάρχει η μεγαλύτερη συλλογή ξύστρων στο κόσμο, που συγκέντρωσε μια τυφλή μαθήτρια, η Δήμητρα Κουτσουρίδου, και η οποία κατέκτησε ρεκόρ «Γκίνες». ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 6972058728

Η λαογραφική συλλογή του πολιτιστικού συλλόγου Παπαγιάννη στεγάζεται σε μια αίθουσα του παλιού δημοτικού σχολείου και αριθμεί 400-500 αντικείμενα. Τα εργαλεία, τα σκεύη, τα κεραμικά, ο σημαντικός αριθμός παραδοσιακών ενδυμασιών καλύπτουν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της αγροτικής κοινότητας του Παπαγιάννη. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 23850.41233 και 41200

Η λαογραφική συλλογή της Εύξεινου Λέσχης Φιλώτα, που στεγάζεται στο κτίριο της λέσχη αποτελείται από 400-500 αντικείμενα λαϊκής τέχνης. Παρέχονται πληροφορίες για τον οικιακό και εθιμικό βίο, τις αγροτοποιμενικές και επαγγελματικές εργασίες. Το υλικό αυτό, συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό αρχείο και αντιπροσωπεύει το σύνολο σχεδόν των δραστηριοτήτων του πρώτου πυρήνα προσφύγων, που εγκαταστάθηκε στην περιοχή μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 24630.41875 και 6944756254.

Κοινοποιήστε: FacebooktwitterpinterestmailFacebooktwitterpinterestmail